Limfo-Info dla pacjentów

Wykaz artykułów:

Ryzyko progresji obrzęku w wyniku wzmożonego przekrwienia tkanek,
cz.3: wpływ wysiłku fizycznego na rozwój obrzęku.

( Ostatnia aktualizacja: 2017-08-07 07:37:53 )

Szanowny Pacjencie...

W poprzednim artykule poznałeś wpływ ciepła na wzrost filtracji i rozwój obrzęku, teraz zostanie Ci przybliżony wpływ wysiłku fizycznego. Czy wysiłek fizyczny pacjenta z obrzękiem limfatycznym jest czymś dobrym czy złym?

Wysiłek fizyczny jest czynnikiem niezbędnym do prawidłowego odprowadzania płynu obrzękowego. Zjawisko pompy mięśniowej korzystnie oddziałuje na odprowadzanie zarówno krwi żylnej, jak i limfy oraz usprawnia przemieszczanie płynu obrzękowego w rejony zdrowych naczyń limfatycznych. Jednakże stare powiedzenie: "co za dużo to nie zdrowo" znajduje tu doskonałe odzwierciedlenie. Musisz wiedzieć, że w spoczynku w mięśniu "pracuje" zaledwie ok. 1/3 wszystkich znajdujących się w nim naczyń krwionośnych (pozostałe są zamknięte), gdyż niepracujący mięsień nie potrzebuje więcej krwi. Jednak z chwilą podjęcia przez niego pracy, zwiększa się jego zapotrzebowanie na produkty odżywcze i zachodzi potrzeba sprawniejszego odprowadzania metabolitów przemiany materii (np. dwutlenku węgla). W związku z tymi potrzebami dochodzi do otwarcia pozostałych, nieczynnych do tej pory, naczyń krwionośnych, a im większy i dłużej trwający wysiłek jest podejmowany - tym więcej naczyń krwionośnych ulega otwarciu. Większa ilość otwartych naczyń to znowu większa powierzchnia do przesączania się wody i białek (o czym czytałeś w częsci 1 i w częsci 2 ).

Jak zatem prowadzić właściwy wysiłek fizyczny, który pomoże odprowadzać obrzęk a nie będzie go powiększał? Zasadą ćwiczeń w obrzęku limfatycznym jest maksyma "często, ale krótko" i jej musisz się trzymać. Powinieneś więc wiele razy dziennie podejmować aktywność fizyczną, ale jednocześnie unikać przeciążenia i zmęczenia. Jeśli w trakcie pracy czujesz, że Twoja kończyna się męczy - następnym razem zredukuj o połowę intensywność ćwiczeń/wysiłku.

Aktywność fizyczna, która będzie pożądana dla Twojego obrzęku limfatycznego to ćwiczenia bez obciążenia (lub z niewielkim obciążeniem), wykonywane w umiarkowanym tempie i możliwie największym zakresie ruchomości, zaś ilość powtórzeń musi zostać dobrana zależnie od Twojej wydolności (tak, byś nie odczuwał zmęczenia). Najlepiej zgłoś się w tej sprawie do lekarza rehabilitacji lub fizjoterapeuty, którzy są zaznajomieni z fizykalną terapią przeciwobrzękową. To nieprawda, że nie powinieneś używać obrzękniętej ręki do mycia okien czy innych prac domowych - ale powinieneś to robić umiejętnie. Umiejętnie, oznacza w ten sposób, by z jednej strony zapewnić pożądany ruch "chorej" ręki, a z drugiej - nie przeciążać. (np. umyj "chorą" ręką jedno okno, a dwa pozostałe drugą ręką).

Ale wysiłek fizyczny to nie tylko ruchy i czynna aktywność fizyczna, to także praca statyczna i związane z nią przeciążenia. Część osób uważa, że skoro nie wykonuje ciężkiej pracy "chorą" ręką to nie przyczynia się do powiększania się obrzęku. Jednocześnie nie zdają sobie sprawy, że utrzymywanie mięśni w stałym skurczu również jest dla nich wysiłkiem, one wówczas także zwiększają swoje zapotrzebowanie na substancje odżywcze i produkują jeszcze więcej produktów przemiany materii (które trzeba z nich odprowadzić) niż mięśnie wykonujące pracę naprzemienną.

Dlatego powinieneś zwrócić uwagę by np. nie nosić (długo) ciężkich przedmiotów w "chorej" ręce, nie utrzymywać długotrwale pozycji stojącej, a zwłaszcza gdy wiąże się to z problemem utrzymania równowagi i mocnym napinaniem mięśni nóg (obrzęk limfatyczny kończyn dolnych). Nie oznacza to jednak w żadnym wypadku byś rezygnował ze spacerów, a jedynie byś ograniczył ich dystans i intensywność tak, by nie wywoływały u Ciebie zmęczenia nóg.

W części 4 (ostatniej z tego cyklu) zostaną zebrane elementy zawarte w cz.2 i cz.3 oraz przedstawione na przykładach zabiegów rehabilitacyjnych, których nie powinieneś mieć zlecanych.