tekst + kontrast

Limfo Info dla medyków.

Kompresjoterapia

Wykaz artykułów:

l.p.	tytuł	ostatnia aktualizacja
1.	Zastosowanie przerywanej kompresji pneumatycznej.	2014-11-02 11:31:18
2.	Zastosowanie bandaży kompresyjnych w terapii obrzęków.	2014-12-29 11:31:18
3.	Bandaże do terapii kompresyjnej - główne cechy i zastosowanie	2016-03-08 13:37:51
4.	Odzież kompresyjna - zalety i wady	2016-03-11 14:42:41

Bandaże do terapii kompresyjnej - główne cechy i zastosowanie

( Ostatnia aktualizacja: 2016-03-08 13:37:51 )

Wspomniane w poprzednim artykule rodzaje bandaży kompresyjnych (długiego i krótkiego naciągu - długo i krótko rozciągliwe) to najczęściej występujące w literaturze produkty do bandażowania kompresyjnego. Należy mieć jednak świadomość, że istnieją także inne, wyróżniające się nie tylko innym stopniem rozciągliwości, ale także innymi właściwościami.

Jak już stwierdzono w poprzednim artykule - bandaże krótkiego i długiego naciągu cechuje inna wartość ciśnienia roboczego. Krótko rozciągliwe słabo poddają się rozpychającej sile brzuśca mięśniowego i tym samym generują duży wzrost ciśnienia pod opaską bandaża w trakcie pracy mięśnia (ciśnienie robocze), natomiast długo rozciągliwe - przeciwnie: łatwiej poddają się rozciąganiu przez pracujący brzusiec mięśnia, więc pod ich opaską nie dochodzi do dużego wzrostu ciśnienia w trakcie pracy.

Tam, gdzie ciśnienie robocze jest wyższe, tam też musi dochodzić do znaczniejszego przemieszczania płynu obrzękowego (odpompowanie obrzęku). Efektem tego odpompowania musi być zatem spadek ciśnienia spoczynkowego pod opaską bandaża. Im mniej wody w tkankach kończyny (kończyna chudsza po odpompowaniu obrzęku) tym bardziej musi się skrócić opaska nałożonego bandaża, by dolegać do skóry. Bandaż krótkiego naciągu jest nakładany - jak sama nazwa także wskazuje - z mniejszym bezwzględnym wydłużeniem (mimo, że % rozciągnięcia opaski bandaża w chwili aplikacji może być taki sam dla każdego rodzaju bandaża). Z tego też powodu jego możliwości kurczenia się są mniejsze i na kończynach "odchudzonych" pod wpływem pracy mięśni - szybciej się wyczerpuje, co daje w efekcie rozluźnienie całego opatrunku, a czasem nawet jego zsunięcie. Bandaż długiego naciągu ma większą "rezerwę" obkurczania się i dlatego ciągle jeszcze ściska kończynę, na którą został nałożony, dzięki czemu lepiej się na nie trzyma.

Terapeuci czasem wykorzystują te cechy obu bandaży łącząc je w jednym opatrunku kompresyjnym - krótko rozciągliwy bandaż zapewnia dobre działanie redukcyjne, a długo rozciągliwy zapewnia utrzymanie opatrunku po znacznym odpompowaniu obrzęku. Jest to oczywiście możliwe wyłącznie tam, gdzie zachodzi konieczność stosowania wysokich wartości ciśnienia.

Bandaże kompresyjne nie wykazują prawie żadnej rozciągliwości w kierunku poprzecznym. Dlatego czasem ich nakładanie na kończyny o dużej zmienności obwodów na krótkim odcinku długości - bywa kłopotliwe. Kłopot ten występuje wówczas, gdy kończyna ma kształt ściętego stożka o dużej różnicy w średnicy obu podstaw. Wówczas nałożenie bandaża krótkiego naciągu "na okrętkę" (poprzeczne zwoje) staje się praktycznie nie możliwe, gdyż ta krawędź bandaża, która znajduje się od strony chudszej części kończyny nie przylega do ciała pacjenta. Aby mogła przylegać, należało by bandaż naciągnąć dużo mocniej, co przy bandażu krótko rozciągliwym było by niewłaściwe. Dlatego w takich przypadkach zazwyczaj stosuje się nakładanie zwojami skośnymi - tzw. aplikacja kłosowa. Jednak bandaż długiego naciągu, ze względu na dłuższe jego rozciągnięcie może być nakładany nawet na "okrętkę", gdyż pozwala on na dużo mocniejsze rozciągnięcie jednej swojej krawędzi względem drugiej.

Zdarzają się jednak przypadki, gdzie w wyniku pracy kończyny dochodzi do znacznego przemieszczania się poszczególnych warstw bandaży (lub poszczególnych zwojów) względem siebie (ręka w okolicy kciuka, kolano, łokieć, bark itp). Wówczas najlepiej sprawdzają się bandaże adhezyjne (czasem też niewłaściwie zwane kohezyjnymi), których zwoje sczepiają się ze sobą i nie przesuwają względem siebie. Takie bandaże zapobiegają także rolowaniu się zarówno samych krawędzi, jak i całych zwojów. Dają opatrunek stabilny, którego siła kompresji niewiele maleje w trakcie ruszania kończyną.

Wadą tych bandaży jest jednak stosunkowo krótka "żywotność". W wielu klinikach stosowane są one jako środki jednorazowe, lecz w polskich warunkach wykorzystywane są wielokrotnie. Najczęściej wystarczają na ok. tydzień użytkowania, uwzględniając codzienne zwijanie i nakładanie od nowa.

Innym ciekawym przykładem bandaży kompresyjnych są bandaże posiadające na sobie znacznik stopnia rozciągnięcia. Pokazuje on graficznie jak bardzo bandaż został naciągnięty w trakcie jego nakładania i czy stopień rozciągnięcia jest już właściwy. Rozciągnięcie bandaża we właściwym stopniu pozwala spodziewać się pod nim odpowiedniej wartości ciśnienia (zależnie od "mocy" tego bandaża - czyli jego rodzaju oraz od promienia krzywizny kończyny, na którą jest on nakładany, czyli od wielkości danego elementu: ramię, przedramię, udo, podudzie). Znacznik ten jest tak skonstruowany (wielkość i położenie), że stanowi jednocześnie pewną pomoc w równomiernym nakładaniu poszczególnych zwojów. Chodzi bowiem o to, by wszystkie zwoje w takim samym stopniu pokrywały swój poprzedni zwój - co zapewnia równomierny rozkład ciśnienia. Bandaże te cechują się także sporą rozciągliwością, co sprawia, iż w miejscach dużej zmienności obwodów nakładają się bardzo dobrze, bez problemów fałdowania się luźniejszej krawędzi (zwykle dystalnej).

Bandaże stosowane w terapii kompresyjnej mogą być także nośnikiem różnych substancji leczniczych. Najczęściej spotykane są bandaże z maścią cynkową. Te bandaże należy zakładać bezpośrednio na skórę pacjenta, po czym należy na nie nałożyć jakiś materiał osłonowy lub/i kolejną warstwę bandaża kompresyjnego.

Także niektóre materiały podkładowe stosowane w opatrunku kompresyjnym mogą mieć charakter bandażowy (pianki, waty itp.).

Sposób nakładania opatrunku kompresyjnego (gęstość i kierunek zwojów, materiały podkładowe itd.) także zostaną w przyszłości omówione na łamach Serwisu Rehamed.